Gần đây nhiều người hỏi về cách chưng cất tinh dầu hương thảo. Tại sao giá thành một lọ tinh dầu hương thảo chất lượng lại cao hơn thị trường. Vì vậy, tôi quyết định tìm hiểu và chia sẻ với các bạn. Nội dung bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu được cách làm tinh dầu hương thảo.
Cách chưng cất tinh dầu hương thảo nguyên chất cũng vô cùng đơn giản. Trước tiên, chúng ta sơ lược về cách trồng cây và năng suất cho tinh dầu.
Là một loại cây mộc mạc và không đòi hỏi nhiều sức sống, cây hương thảo được đánh giá là một trong những loại thảo dược quan trọng và nổi tiếng nhất của khu vực Địa Trung Hải. Nhờ tác dụng tốt của tinh dầu hương thảo mà đến nay sản phẩm này xuất hiện phổ biến ở tất cả các quốc gia có khí hậu ôn hòa. Cây được trồng cả trong tự nhiên và được trồng trong các nông trại. Đây là một trong những loại cây thơm dễ trồng nhất nhờ khả năng thích ứng tuyệt vời với nhiều loại đất khác nhau và khả năng chống chịu tốt với nhiệt độ thấp. Cây hương thảo được sử dụng rộng rãi trong nhà bếp (cả lá tươi và khô). Đặc biệt, ở các nước châu Âu tinh dầu rosemary được ứng dụng rất nhiều trong y học và ngành thực phẩm, hóa mỹ phẩm.
Cách trồng và thu hoạch cây hương thảo năng suất cao
Cây hương thảo có tuổi thọ trung bình khoảng 5-6 năm nhưng trong điều kiện tối ưu, nó có thể kéo dài tới 10 năm. Do khả năng nảy mầm của hạt khó nên việc nhân giống hương thảo thường được áp dụng bằng cách giâm cành. Để thực hiện cách trồng cây hương thảo này tương đối đơn giản, bạn chỉ cần cắt các đoạn (dài khoảng 15 cm) từ các nhánh đã hóa gỗ và giâm một nửa chiều dài của chúng xuống giá thể đã được chuẩn bị, thời điểm trồng tốt nhất khi bắt đầu vào mùa thu hoặc cuối mùa hè. Hom phải được giữ trong vườn ươm khoảng hai tháng để đảm bảo ra rễ tốt.
Cách trồng thường được thực hiện với khoảng cách hàng cách hàng 1 – 1,5 m , các gốc cách nhau 0,5 m; cho mật độ tối ưu là 2 cây/m2 .
Nên thu hoạch cây vào đúng thời điểm cây cho nhiều hoạt chất nhất, từ cuối mùa xuân đến đầu mùa hè. Để sản xuất tinh dầu hương thảo chất lượng cao, thời kỳ ra hoa thường được đánh giá tốt hơn.
Ở mỗi lần thu hoạch, đối với năng suất cây tươi để chưng cất vào khoảng 10-15 tấn/ha cho sản lượng tinh dầu có thể tăng từ 0,5 đến 2%, trung bình khoảng 0,8%.
Xem xét sản lượng cây tươi trên mỗi ha và năng suất trung bình của nó, có thể thu được khoảng 80 kg/ha tinh dầu.
Bạn có thể hiểu như sau:
Giả sử để trồng khoảng 800 mét vuông hương thảo và xem xét một hệ thống tối ưu là 2 cây con/m 2 , sẽ cần ít nhất 1600 cây để tạo ra hệ thống. Nếu chúng ta chọn việc sản xuất cây tươi trên mỗi ha; từ một vụ canh tác như vậy, trong thời gian thu hoạch có thể thu được ít nhất 800 kg nguyên liệu tươi, có thể dùng để chưng cất.
Nếu bạn có sẵn nồi chưng cất dung tích 125L , có khả năng chế biến 25kg cây tươi; sẽ cần phải thực hiện ít nhất 32 lần chưng cất đầy nồi chưng để xử lý tất cả nguyên liệu. Nếu mỗi ngày chưng cất 4 lần thì trong 8 ngày tiến hành hết công việc thu được khoảng 6,4kg tinh dầu (coi hiệu suất trung bình là 0,8%). Nếu bạn muốn giảm số ngày làm việc của mình, bạn có thể sử dụng máy chưng cất 250L.
Cách chưng cất tinh dầu hương thảo
Ngây bây giờ, chúng ta hãy xem cách chưng cất tinh dầu hương thảo theo các giai đoạn thông qua việc sử dụng máy chưng cất 125L.
Chuẩn bị các thiết bị cần thiết:
- Bình chưng cất dung tích 125L
- Thân và ngọn hương thảo, khoảng 25 kg
- Ống dẫn nước chảy
- Lò ga
Bước 1 – Chuẩn bị lá hương thảo:
Điều đầu tiên trong cách làm tinh dầu hương thảo là thu thập nguyên liệu, nên cắt ngọn hoa cách mặt đất khoảng 30 cm, để chỉ thu thập những phần mềm nhất và khuyến khích sự phát triển sinh dưỡng của cây.
Tinh dầu hương thảo được chứa nhiều trên lá nhưng bạn cũng vẫn có thể sử dụng thân được. Điều này sẽ đảm bảo hơi nước được bay lên dễ dàng tránh “hiệu ứng nút chai” khi mà các lá được đán với nhau quá chặt trong quá trình chưng cất.
Bước 2 – Chuẩn bị máy chưng cất:
Sau khi hương thảo được thu hoạch, điều quan trọng nhất là phải tiến hành chưng cất trong thời gian ngắn nhất có thể, tránh để nguyên liệu tích tụ quá lâu và gây ra hiện tượng lên men có hại hoặc giảm lượng tinh dầu trong cây.
Gắn thiết bị chưng cất và kết nối tất cả các ống nối cho đầu vào và đầu ra; hãy tiến hành bằng cách cho nước vào đáy nồi hơi, cho đến khi nước chạm đến lưới đáy rồi bỏ lá hương thảo vào. Nồi chưng cất bạn có thể tìm mua trên thị trường bán khá nhiều.
Đặt lá hương thảo vào nồi hơi và phân bổ thân cây đều, tạo lớp và ấn thật chặt. Hãy yên tâm là vì bạn để cành nên khi sôi hơi nước vẫn lan tỏa đều để được lấy tinh dầu hương thảo. Sau khi đầy nồi, bạn đặt lưới phía trên, sau đó đóng máy chưng cất thật kín để đảm bảo hơi nước không bị thoát ra ngoài theo khe khác.
Lúc này bật bếp để đun nước là được.
Khi nhiệt độ bên trong đạt 50-60 độ, khu vực nước làm mát sẽ mở ra.
Bước 3 – Tiến hành chưng cất:
Ở 50°C, nhiệt độ của thiết bị chưng cất tăng khá nhanh và khoảng 85° – 90°C sẽ thấy những giọt nước cất đầu tiên chảy ra.
Tại thời điểm này, bạn chỉ cần tiếp tục theo dõi nhiệt độ của nước làm mát của bình ngưng, nhiệt độ này phải duy trì ở mức ấm.
Để máy chưng cất cho đến khi tinh dầu ngừng tăng bên trong xi lanh chia độ.
Bước 4 – Lọc lấy tinh dầu:
Sau khi kết thúc quá trình chưng cất, tiến hành tách tinh dầu ra khỏi nước thơm, bạn có thể dễ dàng nhận biết bên trong ống đong chia độ.
Để thuận tiện cho quy trình, có thể đổ lượng tinh dầu chứa trong máy chưng cất vào phễu chiết, để yên trong vài phút và dần dần mở vòi phễu, mở để lấy giọt nước tinh khiết trước rồi nhỏ tinh dầu hương thảo vào một chai khác.
Bước 5 – Bảo quản tinh dầu:
Tương tự như với bất kỳ loại tinh dầu mới chưng cất nào, bạn cần lọc lại một lần nữa bằng cách đun nóng để loại bỏ lượng nước còn sót. Như vậy bạn có thể thưởng thức trọn vẹn hương thơm từ tinh dầu hương thảo nguyên chất.
Về vấn đề bảo quản, tinh dễ bị biến đổi mất đi mùi hương tự nhiên và có thể phát triển các chất gây hại nếu bảo quản sai cách trong thời gian dài. Do đó, điều quan trọng là phải luôn giữ nó trong chai thủy tinh sẫm màu, tránh ánh sáng trực tiếp và nguồn nhiệt.
Bạn có thể sản xuất tinh dầu có thể từ lá, hoa, thân hoặc cả cây. Thân và lá – khi chưng cất – thường có thể tạo ra tinh dầu với số lượng cao hơn nhưng chất lượng thấp hơn so với hoa.Trong những trường hợp khác, người trồng sẽ đợi cho đến khi một số cây nở hoa và sau đó họ chỉ thu thập những bông hoa để chưng cất – sẽ cho tinh dầu hoa hương thảo chất lượng, thường có dung tích rất thấp, giá trị cao.
Việc sử dụng tinh dầu được khuyến nghị theo từng giọt. Tùy vào nhu cầu mà chúng ta sử dụng liều lượng khác nhau. Và không sử dụng tinh dầu nguyên chất bằng đường uống hoặc nhỏ trực tiếp trên da, tránh xa tầm tay của trẻ em. Do đó, khi sử dụng chúng cần phải thực hiện cẩn thận. Đối với những người bị bệnh mãn tính, đang điều trị bằng thuốc cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Như vậy, Rosemary’s Home đã chia sẻ cách chưng cất tinh dầu hương thảo nguyên chất rất rõ ràng rồi. Ai cũng biết đây là loại tinh dầu tốt cho sức khỏe và được sử dụng rất nhiều trong ứng dụng hóa mỹ phẩm và y dược nhưng hãy sử dụng một cách thông minh nhé. Cảm ơn bạn đã đọc bài!
Xem thêm: Công dụng cây hương thảo